杂剧·西华山陈抟高卧

马致远[元代]

第一折(冲末扮赵大舍引净扮郑恩上,诗云)志量恢弘纳百川,邀游四海结英贤。dì yī zhé(chōng mò bàn zhào dà shĕ yĭn jìng bàn zhèng ēn shàng,shī yún)zhì liáng huī hóng nà băi chuān,yāo yóu sì hăi jié yīng xián。

夜来剑气冲牛斗,犹是男儿未遇年。yè lái jiàn qì chōng niú dŏu,yóu shì nán ér wèi yù nián。

自家赵玄郎是也。zì jiā zhào xuán láng shì yĕ。

祖居洛阳夹马营人氏。zŭ jū luò yáng jiā mă yíng rén shì。

父乃洪殷,为殿前点检指挥使。fù năi hóng yīn,wéi diàn qián diăn jiăn zhĭ huī shĭ。

某生时异香三月不绝,人皆呼为香孩儿。mŏu shēng shí yì xiāng sān yuè bù jué,rén jiē hū wéi xiāng hái ér。

某生来颇有奇志,幼年间略读诗书,兼持枪棒,逢场作戏,遇博争雄。mŏu shēng lái pō yŏu qí zhì,yòu nián jiān lüè dú shī shū,jiān chí qiāng bàng,féng chăng zuò xì,yù bó zhēng xióng。

每纵酒,路见不平,拔刀相助,颇生事端。mĕi zòng jiŭ,lù jiàn bù píng,bá dāo xiāng zhù,pō shēng shì duān。

因避难远游关之东西、河之南北,也结识了许多未遇的英雄。yīn bì nán yuăn yóu guān zhī dōng xī、hé zhī nán bĕi,yĕ jié shí le xŭ duō wèi yù de yīng xióng。

这个汉子乃是我义弟郑恩,表字子明。zhè gè hàn zĭ năi shì wŏ yì dì zhèng ēn,biăo zì zĭ míng。

此人虽是性子恶劣,倒也有些慷慨粗直。cĭ rén suī shì xìng zĭ è liè,dăo yĕ yŏu xiē [kāng,kăng] [kăi,kài] cū zhí。

某与他患难相同,功名共保。mŏu yŭ tā huàn nán xiāng tóng,gōng míng gòng băo。

不知这运几时来到,我不免和兄弟向竹桥边寻一个卖卦先生买一卦,可不是好也!bù zhī zhè yùn jĭ shí lái dào,wŏ bù miăn hé xiōng dì xiàng zhú qiáo biān xún yī gè mài guà xiān shēng măi yī guà,kĕ bù shì hăo yĕ!

(问郑恩科,云)兄弟,我与你到竹桥边走一会何如?(wèn zhèng ēn kē,yún)xiōng dì,wŏ yŭ nĭ dào zhú qiáo biān zŏu yī huì hé rú?

(郑恩云)哥哥待要上天,我就随着上天;(zhèng ēn yún)gē gē dài yào shàng tiān,wŏ jiù suí zhe shàng tiān;

哥哥待要探海,我就随着探海。gē gē dài yào [tàn,tān] hăi,wŏ jiù suí zhe [tàn,tān] hăi。

任哥哥那里去,兄弟愿随鞭镫。[rèn,rén] gē gē nà lĭ qù,xiōng dì yuàn suí biān dèng。

(赵云)既然如此,我和你竹桥边去来。(zhào yún)jì rán rú cĭ,wŏ hé nĭ zhú qiáo biān qù lái。

(下)(正末道扮陈抟上,诗云)术有神功道已仙,闲来卖卦竹桥边。(xià)(zhèng mò dào bàn chén tuán shàng,shī yún)[shù,zhú] yŏu shén gōng dào yĭ xiān,xián lái mài guà zhú qiáo biān。

吾徒不是贪财客,欲与人间结福缘。wú tú bù shì tān cái kè,yù yŭ rén jiān jié fú yuán。

贫道姓陈名抟字图南的便是,能识阴阳妙理,兼通遁甲神书。pín dào xìng chén míng tuán zì tú nán de biàn shì,néng shí yīn yáng miào lĭ,jiān tōng dùn jiă shén shū。

因见五代间世路干戈,生民涂炭,朝梁暮晋,天下纷纷,隐居太华山中,以观时变。yīn jiàn wŭ dài jiān shì lù gān gē,shēng mín tú tàn,zhāo liáng mù jìn,tiān xià fēn fēn,yĭn jū tài huà shān zhōng,yĭ guān shí biàn。

这几日于山顶上观见中原地分旺气非常,当有真命治世。zhè jĭ rì yú shān dĭng shàng guān jiàn zhōng yuán dì fēn wàng qì fēi cháng,dāng yŏu zhēn mìng zhì shì。

贫道因下山到这汴梁竹桥边,开个卦肆指迷,看有甚人到来。pín dào yīn xià shān dào zhè biàn liáng zhú qiáo biān,kāi gè guà sì zhĭ mí,kàn yŏu shèn rén dào lái。

(唱)【仙吕】【点绛唇】定知死生,指迷归正,皆神应。(chàng)【xiān lǚ】【diăn jiàng chún】dìng zhī sĭ shēng,zhĭ mí guī zhèng,jiē shén yīng。

蓍插方瓶,香繻雷文鼎。shī chā fāng píng,xiāng xū léi wén dĭng。

【混江龙】开坛讲命,六爻搜尽鬼神惊。【hún jiāng lóng】kāi tán jiăng mìng,liù yáo sōu jìn guĭ shén jīng。

传圣人清高道业,指君子暗昧前程。[chuán,zhuàn] shèng rén qīng gāo dào yè,zhĭ jūn zĭ àn mèi qián chéng。

袍袖拂开八卦图,掌中躔度一天星。páo xiù fú kāi bā guà tú,zhăng zhōng chán dù yī tiān xīng。

也不论冠婚宅葬,也不论出入经营,但有那辨荣枯问吉凶,买卦的心尊敬,我也则全凭圣典,不顺人情。yĕ bù lùn guān hūn zhái zàng,yĕ bù lùn chū rù jīng yíng,dàn yŏu nà biàn róng kū wèn jí xiōng,măi guà de xīn zūn jìng,wŏ yĕ zé quán píng shèng diăn,bù shùn rén qíng。

(赵同郑上,云)兀的那壁有个卖卦先生,咱且听他说些甚的。(zhào tóng zhèng shàng,yún)wù de nà bì yŏu gè mài guà xiān shēng,zán qiĕ tīng tā shuō xiē shèn de。

(正末唱)【油葫芦】古圣传留周易经,有几人能穷究的精?(zhèng mò chàng)【yóu hú lú】gŭ shèng [chuán,zhuàn] liú zhōu yì jīng,yŏu jĭ rén néng qióng [jiū,jiù] de jīng?

诵读如坐井,不能明。sòng dú rú zuò jĭng,bù néng míng。

(带云)这易呵,(唱)伏羲以上无人定,仲尼之下无人省。(dài yún)zhè yì [hē,kē,ā,á,ă,à,a],(chàng)fú xī yĭ shàng wú rén dìng,zhòng ní zhī xià wú rén [shĕng,xĭng]。

俺下的数又真,传的课又灵。ăn xià de shŭ yòu zhēn,[chuán,zhuàn] de kè yòu líng。

待要避凶趋吉知天命,试来帘下问君平。dài yào bì xiōng qū jí zhī tiān mìng,shì lái lián xià wèn jūn píng。

(赵云)兄弟,好个先生也!(zhào yún)xiōng dì,hăo gè xiān shēng yĕ!

(郑恩云)哥哥怎见的?(zhèng ēn yún)gē gē zĕn jiàn de?

(赵云)中消数言之间,包罗古今上下,参透阴阳表里。(zhào yún)zhōng xiāo shŭ yán zhī jiān,bāo luó gŭ jīn shàng xià,[cān,cēn,shēn] tòu yīn yáng biăo lĭ。

(郑恩云)是好先生也!(zhèng ēn yún)shì hăo xiān shēng yĕ!

咱再听他说一会者。zán zài tīng tā shuō yī huì zhĕ。

(正末唱)【天下乐】凭着八字从头断一生,叮咛、不教差半星。(zhèng mò chàng)【tiān xià lè】píng zhe bā zì cóng tóu duàn yī shēng,dīng níng、bù jiāo [chā,chà,chāi,cī] bàn xīng。

论旺气,相死囚,凭五行。lùn wàng qì,xiāng sĭ qiú,píng wŭ háng。

似这般暗夺鬼神机,豫知天地情,堪教高士听。sì zhè bān àn duó guĭ shén jī,yù zhī tiān dì qíng,kān jiāo gāo shì tīng。

(赵云)这么一个先生,无有人识他。(zhào yún)zhè me yī gè xiān shēng,wú yŏu rén shí tā。

咱过去买卦去来。zán guò qù măi guà qù lái。

(与末相见科)(赵云)有劳先生,将我两人贱造看一看(正末作失惊科)(唱)【醉中天】我等你呵,似投吴文整;(yŭ mò xiāng jiàn kē)(zhào yún)yŏu láo xiān shēng,jiāng wŏ liăng rén jiàn zào kàn yī kàn(zhèng mò zuò shī jīng kē)(chàng)【zuì zhōng tiān】wŏ dĕng nĭ [hē,kē,ā,á,ă,à,a],sì tóu wú wén zhĕng;

你寻我呵,似觅吕先生。nĭ xún wŏ [hē,kē,ā,á,ă,à,a],sì mì lǚ xiān shēng。

教我空踏断草鞋双带鞓,你君臣每原来在这搭儿相随定。jiāo wŏ kōng tà duàn căo xié shuāng dài tīng,nĭ jūn chén mĕi yuán lái zài zhè dā ér xiāng suí dìng。

这五代史里胡厮杀,不曾住程,休则管埋名隐姓,却教谁救那苦恹恹天下生灵?zhè wŭ dài shĭ lĭ hú sī shā,bù céng zhù chéng,xiū zé guăn [mái,mán] míng yĭn xìng,què jiāo shuí jiù nà kŭ yān yān tiān xià shēng líng?

(赵云)这是区区的八字,先生仔细看一看,莫要容情。(zhào yún)zhè shì qū qū de bā zì,xiān shēng [zĭ,zăi,zī] xì kàn yī kàn,mò yào róng qíng。

(正末算科)(唱)【后庭花】这命干是丙丁戊己庚,乾元亨利贞。(zhèng mò suàn kē)(chàng)【hòu tíng huā】zhè mìng gān shì bĭng [dīng,zhēng] wù jĭ gēng,qián yuán hēng lì zhēn。

正是一字连珠格,三重坐禄星。zhèng shì yī zì lián zhū gé,sān chóng zuò lù xīng。

你休道俺不着情,不应后我敢罚银十锭,未酬劳先早陪了几瓶。nĭ xiū dào ăn bù zhe qíng,bù yīng hòu wŏ găn fá yín shí dìng,wèi chóu láo xiān zăo péi le jĭ píng。

(赵云)先生向后推一推,看我流年大运如何?(zhào yún)xiān shēng xiàng hòu tuī yī tuī,kàn wŏ liú nián dà yùn rú hé?

(正末唱)【金盏儿】到这戌字上呵,水形成火长生,避垂龙大小运今年并:后交的丙辰一运大峥嵘。(zhèng mò chàng)【jīn zhăn ér】dào zhè [xū,qu] zì shàng [hē,kē,ā,á,ă,à,a],shuĭ xíng chéng huŏ cháng shēng,bì chuí lóng dà xiăo yùn jīn nián bìng:hòu jiāo de bĭng chén yī yùn dà zhēng róng。

日犯空亡为将相,时逢禄马作公卿。rì fàn kōng wáng wéi jiāng xiāng,shí féng lù mă zuò gōng qīng。

你是南方赤帝子,上应北极紫微星。nĭ shì nán fāng chì dì zĭ,shàng yīng bĕi jí zĭ wēi xīng。

(公)请二公到僻静酒肆中闲叙数句。(gōng)qĭng èr gōng dào pì jìng jiŭ sì zhōng xián xù shŭ jù。

(赵云)先生有请。(zhào yún)xiān shēng yŏu qĭng。

(正末云)二公先行。(zhèng mò yún)èr gōng xiān háng。

(入肆作接驾科,云)早知陛下到来,只合远接;(rù sì zuò jiē jià kē,yún)zăo zhī bì xià dào lái,zhī hé yuăn jiē;

接待不着,勿令见罪。jiē dài bù zhe,wù lìng jiàn zuì。

(赵扯末云)先生,休的呼皇道寡,倘有人知,反速罪戾。(zhào chĕ mò yún)xiān shēng,xiū de hū huáng dào guă,[tăng,cháng] yŏu rén zhī,făn sù zuì lì。

(正末云)贫道阅人多矣,平生未见此命,他日必为太平天子也。(zhèng mò yún)pín dào yuè rén duō yĭ,píng shēng wèi jiàn cĭ mìng,tā rì bì wéi tài píng tiān zĭ yĕ。

(唱)【后庭花】黄河一旦清,东方日已明。(chàng)【hòu tíng huā】huáng hé yī dàn qīng,dōng fāng rì yĭ míng。

有兴处饮醁醑千钟醉,没人处倒山呼万岁声。yŏu xīng chù yĭn lù xŭ qiān zhōng zuì,mò rén chù dăo shān hū wàn suì shēng。

贫道呵,索是失逢迎。pín dào [hē,kē,ā,á,ă,à,a],suŏ shì shī féng yíng。

遇着这开基真命,拚今朝醉不醒。yù zhe zhè kāi jī zhēn mìng,pàn jīn zhāo zuì bù xĭng。

(赵云)先生,实不相瞒,区区见五代之乱,天下涂炭极矣。(zhào yún)xiān shēng,shí bù xiāng mán,qū qū jiàn wŭ dài zhī luàn,tiān xià tú tàn jí yĭ。

常有拨乱反治之志,奈无寸土为阶。cháng yŏu bō luàn făn zhì zhī zhì,nài wú cùn tŭ wéi jiē。

倘皇天不没此心,成的些小基业,不知天下形势何处为可守,何处为不可守?[tăng,cháng] huáng tiān bù mò cĭ xīn,chéng de xiē xiăo jī yè,bù zhī tiān xià xíng shì hé chù wéi kĕ shŏu,hé chù wéi bù kĕ shŏu?

(正末云)陛下欲知兴龙之地,莫如汴梁。(zhèng mò yún)bì xià yù zhī xīng lóng zhī dì,mò rú biàn liáng。

听贫道说来便见。tīng pín dào shuō lái biàn jiàn。

(唱)【金盏儿】左关陕,右徐青,背怀孟,附襄荆;(chàng)【jīn zhăn ér】zuŏ guān shăn,yòu xú qīng,bèi huái mèng,fù xiāng jīng;

用兵的形势连着唐、邓,太行天险壮神京。yòng bīng de xíng shì lián zhe táng、dèng,tài háng tiān xiăn zhuàng shén jīng。

江山埋旺气,草木助威灵。jiāng shān [mái,mán] wàng qì,căo mù zhù wēi líng。

欲寻那四百年兴龙地,除是这八十里卧牛城。yù xún nà sì băi nián xīng lóng dì,chú shì zhè bā shí lĭ wò niú chéng。

(郑恩云)兀那先生,你也与我算上一算。(zhèng ēn yún)wù nà xiān shēng,nĭ yĕ yŭ wŏ suàn shàng yī suàn。

(正末唱)【醉中天】你是五霸诸侯命,一品大臣名,干打哄胡厮哝过了半生。(zhèng mò chàng)【zuì zhōng tiān】nĭ shì wŭ bà zhū hóu mìng,yī pĭn dà chén míng,gān [dă,dá] [hōng,hŏng,hòng] hú sī nóng guò le bàn shēng。

(郑恩云)你说我是个五霸诸侯,我如何瞎了一目?(zhèng ēn yún)nĭ shuō wŏ shì gè wŭ bà zhū hóu,wŏ rú hé xiā le yī mù?

(正末唱)注定你不带破多残病,命中有、愁甚眼睛?(zhèng mò chàng)zhù dìng nĭ bù dài pò duō cán bìng,mìng zhōng yŏu、chóu shèn yăn jīng?

兀那明郎群星虽盛,怎如的孤月偏明!wù nà míng láng qún xīng suī shèng,zĕn rú de gū yuè piān míng!

(赵云)请问先生高名大姓,何处仙居?(zhào yún)qĭng wèn xiān shēng gāo míng dà xìng,hé chù xiān jū?

今日之言,他年倘或应口,必须物色,以共富贵,不敢忘也。jīn rì zhī yán,tā nián [tăng,cháng] huò yīng kŏu,bì xū wù sè,yĭ gòng fù guì,bù găn wàng yĕ。

(正末云)贫道陈抟,隐居西华山中。(zhèng mò yún)pín dào chén tuán,yĭn jū xī huà shān zhōng。

不求人间富贵,无烦酬谢,但愿二公保重者。bù qiú rén jiān fù guì,wú fán chóu xiè,dàn yuàn èr gōng băo chóng zhĕ。

(唱)【金盏儿】投至我石枕上梦魂清,布袍底白云生。(chàng)【jīn zhăn ér】tóu zhì wŏ dàn zhĕn shàng mèng hún qīng,bù páo dĭ bái yún shēng。

但睡呵,一年半载没干净,则看您朝台暮省干功名。dàn shuì [hē,kē,ā,á,ă,à,a],yī nián bàn zài mò gān jìng,zé kàn nín zhāo tái mù [shĕng,xĭng] gān gōng míng。

我睡呵,黑甜甜倒身如酒醉,忽喽喽酣睡似雷鸣;wŏ shuì [hē,kē,ā,á,ă,à,a],hēi tián tián dăo shēn rú jiŭ zuì,hū [lou,lóu] [lou,lóu] hān shuì sì léi míng;

谁理会的五更朝马动,三唱晓鸡声。shuí lĭ huì de wŭ gēng zhāo mă dòng,sān chàng xiăo jī shēng。

【赚煞】治世圣人生,指日乾坤定。【[zhuàn,zuàn] [shà,shā]】zhì shì shèng rén shēng,zhĭ rì qián kūn dìng。

(赵云)天下果有平定之时,那时节拜请先生下山,共享太平之福。(zhào yún)tiān xià guŏ yŏu píng dìng zhī shí,nà shí jié bài qĭng xiān shēng xià shān,gòng xiăng tài píng zhī fú。

(正末唱)何须把山野陈抟拜请。(zhèng mò chàng)hé xū bă shān yĕ chén tuán bài qĭng。

(指郑科,唱)若久后休忘了这青眼相看旧弟兄,不索重酬劳卖卦先生。(zhĭ zhèng kē,chàng)ruò jiŭ hòu xiū wàng le zhè qīng yăn xiāng kàn jiù dì xiōng,bù suŏ chóng chóu láo mài guà xiān shēng。

从今后罢刀兵,四海澄清,且放闲人看太平。cóng jīn hòu bà dāo bīng,sì hăi chéng qīng,qiĕ fàng xián rén kàn tài píng。

我又不似出师的孔明、休官的陶令,则待学那钓鱼台下老严陵。wŏ yòu bù sì chū shī de kŏng míng、xiū guān de táo lìng,zé dài xué nà diào yú tái xià lăo yán líng。

(并下)第二折(外扮使臣引卒子捧砌末上,云)小官党继恩是也,乃太慰党进之子。(bìng xià)dì èr zhé(wài bàn shĭ chén yĭn [zú,cù] zĭ pĕng qiè mò shàng,yún)xiăo guān dăng jì ēn shì yĕ,năi tài wèi dăng jìn zhī zĭ。

今奉官里诏书,将着安车蒲轮、币帛玄纁,向西华山请那陈抟先生。jīn fèng guān lĭ zhào shū,jiāng zhe ān chē pú lún、bì bó xuán xūn,xiàng xī huà shān qĭng nà chén tuán xiān shēng。

此系王命,不可怠慢,须索走一遭去者。cĭ [xì,jì] wáng mìng,bù kĕ dài màn,xū suŏ zŏu yī zāo qù zhĕ。

(下)(正末上,云)贫道自从汴梁竹桥边算了那两个君臣之命,归到山中,醒时炼药,醉时高眠,倒大快活清闲也呵。(xià)(zhèng mò shàng,yún)pín dào zì cóng biàn liáng zhú qiáo biān suàn le nà liăng gè jūn chén zhī mìng,guī dào shān zhōng,xĭng shí liàn yào,zuì shí gāo mián,dăo dà kuài huó qīng xián yĕ [hē,kē,ā,á,ă,à,a]。

(唱)【南吕】【一枝花】我往常读书求进身,学剑随时混;(chàng)【nán lǚ】【yī zhī huā】wŏ wăng cháng dú shū qiú jìn shēn,xué jiàn suí shí hún;

文能匡社稷,武可定乾坤。wén néng kuāng shè jì,wŭ kĕ dìng qián kūn。

豪气凌云,似莘野商伊尹,佐成汤救万民;háo qì líng yún,sì shēn yĕ shāng yī yĭn,zuŏ chéng tāng jiù wàn mín;

扫荡了海内烽尘,早扶策沟中愁困。săo dàng le hăi nèi fēng chén,zăo fú cè gōu zhōng chóu kùn。

【梁州第七】从逢着那买卦的潜龙帝王,饶了个算命的开国功臣,便即时拂袖归山隐。【liáng zhōu dì qī】cóng féng zhe nà măi guà de qián lóng dì wáng,ráo le gè suàn mìng de kāi guó gōng chén,biàn jí shí fú xiù guī shān yĭn。

全不管人间甲子,单则守洞里庚申。quán bù guăn rén jiān jiă zĭ,dān zé shŏu dòng lĭ gēng shēn。

降伏尽婴儿姹女,将炼成丹汞黄银。[jiàng,xiáng] fú jìn yīng ér chà nǚ,jiāng liàn chéng dān gŏng huáng yín。

思飘飘出世离群,乐陶陶礼圣参真。sī piāo piāo chū shì lí qún,lè táo táo lĭ shèng [cān,cēn,shēn] zhēn。

想他那乱扰扰红尘内争利的愚人,更和那闹攘攘黄阁上为官的贵人,争如这闲摇摇华山中得道的仙人。xiăng tā nà luàn răo răo hóng chén nèi zhēng lì de yú rén,gēng hé nà nào [răng,ráng] [răng,ráng] huáng gé shàng wéi guān de guì rén,zhēng rú zhè xián yáo yáo huà shān zhōng dé dào de xiān rén。

一身驾云,九垓八表神游尽,觑浮世暗中哂。yī shēn jià yún,jiŭ gāi bā biăo shén yóu jìn,[qù,qū] fú shì àn zhōng shĕn。

坐看蟠桃几度春,岁月常新。zuò kàn pán táo jĭ dù chūn,suì yuè cháng xīn。

【隔尾】则与这高山流水同风韵,抵多少野草闲花作近邻,满地白云扫不尽。【gé wĕi】zé yŭ zhè gāo shān liú shuĭ tóng fēng yùn,dĭ duō shăo yĕ căo xián huā zuò jìn lín,măn dì bái yún săo bù jìn。

你与我紧关上洞门,休放个客人,我待静倚蒲团自在盹。nĭ yŭ wŏ jĭn guān shàng dòng mén,xiū fàng gè kè rén,wŏ dài jìng yĭ pú tuán zì zài dŭn。

(末盹睡科,使臣上,云)这些时不觉来到华山,端的是好山也!(mò dŭn shuì kē,shĭ chén shàng,yún)zhè xiē shí bù jué lái dào huà shān,duān de shì hăo shān yĕ!

则见云台观中一缕白云,上接丹霄,想必是那先生隐居的去处。zé jiàn yún tái guān zhōng yī lǚ bái yún,shàng jiē dān xiāo,xiăng bì shì nà xiān shēng yĭn jū de qù chù。

我不免将金钟撞动,使那先生知道。wŏ bù miăn jiāng jīn zhōng [zhuàng,chuáng] dòng,shĭ nà xiān shēng zhī dào。

(撞钟,末醒,接使臣科)(唱)【牧羊关】我恰才游仙阙,谒帝阍,惊的我跨黄鹤飞下天门。([zhuàng,chuáng] zhōng,mò xĭng,jiē shĭ chén kē)(chàng)【mù yáng guān】wŏ qià cái yóu xiān què,yè dì hūn,jīng de wŏ kuà huáng hè fēi xià tiān mén。

为甚的玉节忙持,金钟煞紧?wéi shèn de yù jié máng chí,jīn zhōng [shà,shā] jĭn?

又不是红窗明觉晓,布被暖和春。yòu bù shì hóng chuāng míng jué xiăo,bù bèi nuăn hé chūn。

惊的那梦庄周蝶飞去,尚古自炊黄粱锅未滚。jīng de nà mèng zhuāng zhōu dié fēi qù,shàng gŭ zì chuī huáng liáng guō wèi gŭn。

(相见科,使臣云)下官党继恩,奉官里敕旨,领着安车蒲轮、币帛玄纁,敬到仙山来请先下下山。(xiāng jiàn kē,shĭ chén yún)xià guān dăng jì ēn,fèng guān lĭ chì zhĭ,lĭng zhe ān chē pú lún、bì bó xuán xūn,jìng dào xiān shān lái qĭng xiān xià xià shān。

圣人甚是怀念,望先生早些收拾行者。shèng rén shèn shì huái niàn,wàng xiān shēng zăo xiē shōu shí háng zhĕ。

(正末云)贫道物外之人,无心名利,望天使回朝方便奏咱。(zhèng mò yún)pín dào wù wài zhī rén,wú xīn míng lì,wàng tiān shĭ huí zhāo fāng biàn zòu zán。

(唱)【红芍药】开基创业圣明君,舜德尧仁;(chàng)【hóng sháo yào】kāi jī [chuàng,chuāng] yè shèng míng jūn,shùn dé yáo rén;

玉帛万国尽来尊,一统乾坤。yù bó wàn guó jìn lái zūn,yī tŏng qián kūn。

眼见得灭狼烟、息战氛,早则是泽及黎民。yăn jiàn dé miè láng yān、xī zhàn fēn,zăo zé shì zé jí lí mín。

又待要招贤纳士礼殷勤,币帛降玄纁。yòu dài yào zhāo xián nà shì lĭ yīn qín,bì bó [jiàng,xiáng] xuán xūn。

【菩萨梁州】特遣天臣,把贤良访问;【pú sà liáng zhōu】tè qiăn tiān chén,bă xián liáng făng wèn;

当今至尊,重酬劳卖卦山人。dāng jīn zhì zūn,chóng chóu láo mài guà shān rén。

虽然是前言不忘是君恩,争奈我烟霞不忆风雷信,琴鹤自有林泉分。suī rán shì qián yán bù wàng shì jūn ēn,zhēng nài wŏ yān xiá bù yì fēng léi xìn,qín hè zì yŏu lín quán fēn。

想名利有时尽,乞的田园自在身,我怎肯再入红尘。xiăng míng lì yŏu shí jìn,qĭ de tián yuán zì zài shēn,wŏ zĕn kĕn zài rù hóng chén。

【隔尾】俺只待下棋白日闲消困,高枕清风睡杀人。【gé wĕi】ăn zhī dài xià qí bái rì xián xiāo kùn,gāo zhĕn qīng fēng shuì shā rén。

世事无由恼方寸,则除你个继恩使臣,方便向君王行奏得准。shì shì wú yóu năo fāng cùn,zé chú nĭ gè jì ēn shĭ chén,fāng biàn xiàng jūn wáng háng zòu dé zhŭn。

(使臣云)方今圣人在上,乾坤一统,万国来宾;(shĭ chén yún)fāng jīn shèng rén zài shàng,qián kūn yī tŏng,wàn guó lái bīn;

山间林下,并无遗贤。shān jiān lín xià,bìng wú yí xián。

况先生乃天子之故人,天下高士,自当归朝,以慰圣人之意。kuàng xiān shēng năi tiān zĭ zhī gù rén,tiān xià gāo shì,zì dāng guī zhāo,yĭ wèi shèng rén zhī yì。

(正末唱)【牧羊关】既然海岳归明主,敢放巢由作外臣,怎望您吊千年高冢麒麟。(zhèng mò chàng)【mù yáng guān】jì rán hăi yuè guī míng zhŭ,găn fàng cháo yóu zuò wài chén,zĕn wàng nín diào qiān nián gāo zhŏng qí lín。

谁待要老去攀龙,则不如闲来卧云。shuí dài yào lăo qù pān lóng,zé bù rú xián lái wò yún。

试看蓬莱寻药客,商岭采芝人;shì kàn péng lái xún yào kè,shāng lĭng căi zhī rén;

天下已归汉,山中犹避秦。tiān xià yĭ guī hàn,shān zhōng yóu bì qín。

【贺新郎】我往常鸡鸣舞剑学刘琨,看三卷天书,演八门五遁。【hè xīn láng】wŏ wăng cháng jī míng wŭ jiàn xué liú kūn,kàn sān juăn tiān shū,yăn bā mén wŭ dùn。

我也曾遍游诸国占时运,则为卖卦处逢着圣君,以此的入山来专意修真。wŏ yĕ céng biàn yóu zhū guó zhān shí yùn,zé wéi mài guà chù féng zhe shèng jūn,yĭ cĭ de rù shān lái zhuān yì xiū zhēn。

看猿鹤知导引,观山水爽精神,大都来性于远、习于近。kàn yuán hè zhī dăo yĭn,guān shān shuĭ shuăng jīng shén,dà dōu lái xìng yú yuăn、xí yú jìn。

则这黄冠野服一道士,伴着清风明月两闲人。zé zhè huáng guān yĕ fú yī dào shì,bàn zhe qīng fēng míng yuè liăng xián rén。

(使臣云)久闻先生有黄白住世之术,不知仙教可使凡夫亦得闻乎?(shĭ chén yún)jiŭ wén xiān shēng yŏu huáng bái zhù shì zhī [shù,zhú],bù zhī xiān jiāo kĕ shĭ fán fū yì dé wén hū?

(正末云)神仙荒唐之事,此非将军所宜问也。(zhèng mò yún)shén xiān huāng táng zhī shì,cĭ fēi jiāng jūn suŏ yí wèn yĕ。

(唱)【牧羊关】则你这一身拜将悬金印,万里封侯守玉门;(chàng)【mù yáng guān】zé nĭ zhè yī shēn bài jiāng xuán jīn yìn,wàn lĭ fēng hóu shŏu yù mén;

现如今际明良千载风云,怎学的河上仙翁、关门令尹?xiàn rú jīn jì míng liáng qiān zài fēng yún,zĕn xué de hé shàng xiān wēng、guān mén lìng yĭn?

可不道朝中随圣主,却甚的林下访闲人。kĕ bù dào zhāo zhōng suí shèng zhŭ,què shèn de lín xià făng xián rén。

既受了雨露九天恩,怎还想云霞三市隐?jì shòu le yŭ lù jiŭ tiān ēn,zĕn huán xiăng yún xiá sān shì yĭn?

(使臣云)先生既如此说,何不仕于朝廷,为生民造福者?(shĭ chén yún)xiān shēng jì rú cĭ shuō,hé bù shì yú zhāo tíng,wéi shēng mín zào fú zhĕ?

(正末唱)【哭皇天】酒醉汉难朝觐,睡魔王怎做的宰臣?(zhèng mò chàng)【kū huáng tiān】jiŭ zuì hàn nán zhāo jìn,shuì mó wáng zĕn zuò de zăi chén?

穿着这紫罗袍似酒布袋,执着这白象笏似睡馄饨。chuān zhe zhè zĭ luó páo sì jiŭ bù dài,zhí zhe zhè bái xiàng hù sì shuì hún [tun,tún]。

若做官后每日价行眠立盹,休休休枉笑杀凌烟阁上人。ruò zuò guān hòu mĕi rì jià háng mián lì dŭn,xiū xiū xiū wăng xiào shā líng yān gé shàng rén。

有这般疏庸愚钝,孤陋寡闻?yŏu zhè bān shū yōng yú dùn,gū lòu guă wén?

【乌夜啼】幸然法正天心顺,索甚我横枝儿治国安民?【wū yè tí】xìng rán fă zhèng tiān xīn shùn,suŏ shèn wŏ héng zhī ér zhì guó ān mín?

我则有住山缘,那里有为官分。wŏ zé yŏu zhù shān yuán,nà lĭ yŏu wéi guān fēn。

乐道安贫,谁羡画戟朱门?lè dào ān pín,shuí xiàn huà jĭ zhū mén?

丹砂好炼养闲身,黄金不铸封侯印。dān shā hăo liàn yăng xián shēn,huáng jīn bù zhù fēng hóu yìn。

我其实戴不的幞头紧,穿不的朝衣坌。wŏ qí shí dài bù de fú tóu jĭn,chuān bù de zhāo yī bèn。

倒不如我这拂黄尘的布袍,洒浑酒的纶巾。dăo bù rú wŏ zhè fú huáng chén de bù páo,să hún jiŭ de guān jīn。

(使臣云)天恩不可辜负,请先生就车即便行者。(shĭ chén yún)tiān ēn bù kĕ gū fù,qĭng xiān shēng jiù chē jí biàn háng zhĕ。

(正末云)既蒙天使到来,圣恩不敢违背,必须下山走一遭去也。(zhèng mò yún)jì méng tiān shĭ dào lái,shèng ēn bù găn wéi bèi,bì xū xià shān zŏu yī zāo qù yĕ。

(唱)【黄钟煞】也不索雕轮冉冉登程进,也不索骏马骎骎践路尘。(chàng)【huáng zhōng [shà,shā]】yĕ bù suŏ diāo lún răn răn dēng chéng jìn,yĕ bù suŏ jùn mă qīn qīn jiàn lù chén。

既然是圣旨紧,请将军勿心困。jì rán shì shèng zhĭ jĭn,qĭng jiāng jūn wù xīn kùn。

尽教山列着屏,草展着茵,鹤看着家,云锁着门。jìn jiāo shān liè zhe píng,căo zhăn zhe yīn,hè kàn zhe jiā,yún suŏ zhe mén。

只消的顺天风驾一片白云,煞强似你那宣使乘的紫藤兜轿稳。zhī xiāo de shùn tiān fēng jià yī piàn bái yún,[shà,shā] qiáng sì nĭ nà xuān shĭ chéng de zĭ téng dōu jiào wĕn。

(同下)第三折(赵改扮驾引侍臣上,诗云)两手指摩新日月,一番整理旧乾坤。(tóng xià)dì sān zhé(zhào găi bàn jià yĭn shì chén shàng,shī yún)liăng shŏu zhĭ mó xīn rì yuè,yī fān zhĕng lĭ jiù qián kūn。

殿廷聚会风云气,华夏沾濡雨露恩。diàn tíng jù huì fēng yún qì,huà xià zhān rú yŭ lù ēn。

寡人宋太祖是也。guă rén sòng tài zŭ shì yĕ。

数年之前,曾与汝南王兄弟在竹桥边买卦,遇见陈抟先生,被他拨开混沌乾坤,指出太平天子。shŭ nián zhī qián,céng yŭ rŭ nán wáng xiōng dì zài zhú qiáo biān măi guà,yù jiàn chén tuán xiān shēng,bèi tā bō kāi hún [dùn,zhuàn] qián kūn,zhĭ chū tài píng tiān zĭ。

寡人临御以来,好生想他。guă rén lín yù yĭ lái,hăo shēng xiăng tā。

昨差使臣物色访问,喜的他不弃寡人而来,今在寅馆中,尚未朝见。zuó [chā,chà,chāi,cī] shĭ chén wù sè făng wèn,xĭ de tā bù qì guă rén ér lái,jīn zài yín guăn zhōng,shàng wèi zhāo jiàn。

寡人欲拟其官爵,然后召他入朝,他又百般不受。guă rén yù nĭ qí guān jué,rán hòu zhào tā rù zhāo,tā yòu băi bān bù shòu。

且先加他道号希夷先生,赐鹤氅金冠玉圭,待朝会间,那时再作计较。qiĕ xiān jiā tā dào hào xī yí xiān shēng,cì hè chăng jīn guān yù guī,dài zhāo huì jiān,nà shí zài zuò jì jiào。

黄门官领旨,去寅宾馆请那先生来。huáng mén guān lĭng zhĭ,qù yín bīn guăn qĭng nà xiān shēng lái。

(侍臣领旨科,下)(正末上,诗云)家舍久从方外地,布袍重惹陌头尘。(shì chén lĭng zhĭ kē,xià)(zhèng mò shàng,shī yún)jiā shĕ jiŭ cóng fāng wài dì,bù páo chóng ruò mò tóu chén。

道人原不求名利,名利何曾系道人?dào rén yuán bù qiú míng lì,míng lì hé céng [xì,jì] dào rén?

贫道陈抟,下的西岳华山,来到东京梁,见了尘世纷纷,浮生攘攘。pín dào chén tuán,xià de xī yuè huà shān,lái dào dōng jīng liáng,jiàn le chén shì fēn fēn,fú shēng [răng,ráng] [răng,ráng]。

想我此行实非本意也呵。xiăng wŏ cĭ háng shí fēi bĕn yì yĕ [hē,kē,ā,á,ă,à,a]。

(唱)【正宫】【端正好】下云台,来朝会,不听的华山里鹤唳猿啼。(chàng)【zhèng gōng】【duān zhèng hăo】xià yún tái,lái zhāo huì,bù tīng de huà shān lĭ hè lì yuán tí。

道人非为苍生起,只是报圣主招贤意。dào rén fēi wéi cāng shēng qĭ,zhī shì bào shèng zhŭ zhāo xián yì。

【滚绣球】俺便是那闲云自在飞,心情与世违。【gŭn xiù qiú】ăn biàn shì nà xián yún zì zài fēi,xīn qíng yŭ shì wéi。

可又不贪名利,怎生来教天子闻知?kĕ yòu bù tān míng lì,zĕn shēng lái jiāo tiān zĭ wén zhī?

是未发迹,卦铺里,那时节相识,曾算是他南面登基。shì wèi fà jì,guà [pū,pù] lĭ,nà shí jié xiāng shí,céng suàn shì tā nán miàn dēng jī。

(使臣上,云)陈先生恭喜,官里赐来衣冠道号,望阙谢恩。(shĭ chén shàng,yún)chén xiān shēng gōng xĭ,guān lĭ cì lái yī guān dào hào,wàng què xiè ēn。

(正末拜谢科,唱)因此上将龙庭御宝皇宣诏,赐与我鹤氅金冠碧玉圭,道号希夷。(zhèng mò bài xiè kē,chàng)yīn cĭ shàng jiāng lóng tíng yù băo huáng xuān zhào,cì yŭ wŏ hè chăng jīn guān bì yù guī,dào hào xī yí。

(使臣云)先生在那隐居处,山野荒凉,得如俺这朝署中这般富贵吗?(shĭ chén yún)xiān shēng zài nà yĭn jū chù,shān yĕ huāng liáng,dé rú ăn zhè zhāo shŭ zhōng zhè bān fù guì [ma,mă,má]?

(正末唱)【倘秀才】俺那里草舍花栏药畦,石洞松窗竹几;(zhèng mò chàng)【[tăng,cháng] xiù cái】ăn nà lĭ căo shĕ huā lán yào [qí,xī],dàn dòng sōng chuāng zhú jĭ;

您这里玉殿朱楼未为贵。nín zhè lĭ yù diàn zhū lóu wèi wéi guì。

您那人间千古事,俺只松下一盘棋,把富贵做浮云可比。nín nà rén jiān qiān gŭ shì,ăn zhī sōng xià yī pán qí,bă fù guì zuò fú yún kĕ bĭ。

(使臣云)官里一心等着先生,请先生早些入朝去者。(shĭ chén yún)guān lĭ yī xīn dĕng zhe xiān shēng,qĭng xiān shēng zăo xiē rù zhāo qù zhĕ。

兀的又有使命到也!wù de yòu yŏu shĭ mìng dào yĕ!

(驾上,立住科)(正末唱)【滚绣球】不住的使命催,奉御逼;(jià shàng,lì zhù kē)(zhèng mò chàng)【gŭn xiù qiú】bù zhù de shĭ mìng cuī,fèng yù bī;

便教咱早趋朝内,只是野人般不知这远近高低。biàn jiāo zán zăo qū zhāo nèi,zhī shì yĕ rén bān bù zhī zhè yuăn jìn gāo dī。

至禁帏,上凤池;zhì jìn wéi,shàng fèng chí;

近临宝砌,列鹓鸾帘卷班齐。jìn lín băo qiè,liè yuān luán lián juăn bān qí。

玉阶前风摆龙影,金殿上风吹日月旗,天仗朝衣。yù jiē qián fēng băi lóng yĭng,jīn diàn shàng fēng chuī rì yuè qí,tiān zhàng zhāo yī。

(见驾打稽首科,唱)【倘秀才】无那舞蹈扬尘体例,只打个稽首权充拜礼。(jiàn jià [dă,dá] jī shŏu kē,chàng)【[tăng,cháng] xiù cái】wú nà wŭ dăo yáng chén tĭ lì,zhī [dă,dá] gè jī shŏu quán chōng bài lĭ。

(驾云)故人别来无恙?(jià yún)gù rén bié lái wú yàng?

今蒙不弃,喜慰平生,就在殿廷赐坐,好叙闲阔。jīn méng bù qì,xĭ wèi píng shēng,jiù zài diàn tíng cì zuò,hăo xù xián kuò。

(正末唱)愿陛下圣寿齐天万万岁。(zhèng mò chàng)yuàn bì xià shèng shòu qí tiān wàn wàn suì。

如今黄阁功臣少,白发故人稀,见贫道且自喜。rú jīn huáng gé gōng chén shăo,bái fà gù rén xī,jiàn pín dào qiĕ zì xĭ。

(驾云)希夷先生,今日得见仙颜,寡人喜不自胜。(jià yún)xī yí xiān shēng,jīn rì dé jiàn xiān yán,guă rén xĭ bù zì shèng。

愿侍同朝,以为臣民之望,不知先生意下如何?yuàn shì tóng zhāo,yĭ wéi chén mín zhī wàng,bù zhī xiān shēng yì xià rú hé?

(正末云)贫道山野懒人,不愿为官。(zhèng mò yún)pín dào shān yĕ lăn rén,bù yuàn wéi guān。

(唱)【叨叨令】向那华山中已觅终焉计,怎生都堂内才看旁州例。(chàng)【[tāo,dāo,dáo] [tāo,dāo,dáo] lìng】xiàng nà huà shān zhōng yĭ mì zhōng yān jì,zĕn shēng dōu táng nèi cái kàn páng zhōu lì。

议公事枉损了元阳气,理朝纲怕搅了安眠睡。yì gōng shì wăng sŭn le yuán yáng qì,lĭ zhāo gāng pà jiăo le ān mián shuì。

贫道做不的官也么哥,做不的官也么哥!pín dào zuò bù de guān yĕ me gē,zuò bù de guān yĕ me gē!

不要紫罗袍,只乞黄绸被。bù yào zĭ luó páo,zhī qĭ huáng chóu bèi。

(驾云)先生如何做不的官?(jià yún)xiān shēng rú hé zuò bù de guān?

(正末云)听贫道说来便见。(zhèng mò yún)tīng pín dào shuō lái biàn jiàn。

(唱)【倘秀才】我但睡呵,十万根更筹转刻,七八瓮铜壶漏水,恨不的生扭死窗前报晓鸡。(chàng)【[tăng,cháng] xiù cái】wŏ dàn shuì [hē,kē,ā,á,ă,à,a],shí wàn gēn gēng chóu zhuăn [kè,kē],qī bā wèng tóng hú lòu shuĭ,hèn bù de shēng niŭ sĭ chuāng qián bào xiăo jī。

休想我惜花春早起,爱月夜眠迟,这般的道理。xiū xiăng wŏ xī huā chūn zăo qĭ,ài yuè yè mián chí,zhè bān de dào lĭ。

(驾云)先生若肯做官,寡人与先生选一个闲散衙门,除一个清要的官职。(jià yún)xiān shēng ruò kĕn zuò guān,guă rén yŭ xiān shēng xuăn yī gè xián sàn yá mén,chú yī gè qīng yào de guān zhí。

无案牍劳形,必不妨于政事。wú àn dú láo xíng,bì bù fáng yú zhèng shì。

(正末云)贫道怎做得官也呵。(zhèng mò yún)pín dào zĕn zuò dé guān yĕ [hē,kē,ā,á,ă,à,a]。

(唱)【滚绣球】贫道呵,爱穿的蔀落衣,爱吃的藜藿食;(chàng)【gŭn xiù qiú】pín dào [hē,kē,ā,á,ă,à,a],ài chuān de bù luò yī,ài [chī,jí] de lí huò shí;

睡时节幕天席地,黑喽喽鼻息如雷,二三年唤不起。shuì shí jié mù tiān xí dì,hēi [lou,lóu] [lou,lóu] bí xī rú léi,èr sān nián huàn bù qĭ。

若在那省部里,敢每日画不着卯历。ruò zài nà [shĕng,xĭng] bù lĭ,găn mĕi rì huà bù zhe măo lì。

有句话对圣主先提,贫道呵贪闲身外全无事,除睡人间总不知,空教人目占眼舒眉。yŏu jù huà duì shèng zhŭ xiān tí,pín dào [hē,kē,ā,á,ă,à,a] tān xián shēn wài quán wú shì,chú shuì rén jiān zŏng bù zhī,kōng jiāo rén mù zhān yăn shū méi。

(驾云)先生为己则是矣,但未知大人之道。(jià yún)xiān shēng wéi jĭ zé shì yĭ,dàn wèi zhī dà rén zhī dào。

大人以四海为家,万物一体,无我无人,勿固勿必,所谓君子周而不比。dà rén yĭ sì hăi wéi jiā,wàn wù yī tĭ,wú wŏ wú rén,wù gù wù bì,suŏ wèi jūn zĭ zhōu ér bù bĭ。

先生当扩其独乐之怀,普其兼善之量也,替寡人整理些朝纲,可不是好。xiān shēng dāng kuò qí dú lè zhī huái,pŭ qí jiān shàn zhī liáng yĕ,tì guă rén zhĕng lĭ xiē zhāo gāng,kĕ bù shì hăo。

(正末唱)【倘秀才】陛下道君子周而不比,贫道呵小人穷斯滥矣。(zhèng mò chàng)【[tăng,cháng] xiù cái】bì xià dào jūn zĭ zhōu ér bù bĭ,pín dào [hē,kē,ā,á,ă,à,a] xiăo rén qióng sī làn yĭ。

俺须索志于道、依于仁、据于德,本待用贤退不肖,怎倒做举枉错诸直,更是不宜。ăn xū suŏ zhì yú dào、yī yú rén、[jù,jū] yú dé,bĕn dài yòng xián tuì bù xiāo,zĕn dăo zuò jŭ wăng cuò zhū zhí,gēng shì bù yí。

(驾云)先生休要推辞。(jià yún)xiān shēng xiū yào tuī cí。

似这朝中为官,却不强如山中学道也?sì zhè zhāo zhōng wéi guān,què bù qiáng rú shān zhōng xué dào yĕ?

(正末云)这为官的好处,贫道也尽知了。(zhèng mò yún)zhè wéi guān de hăo chù,pín dào yĕ jìn zhī le。

(唱)【滚绣球】三千贯两千石,一品官二品职,只落的故纸上两行史记,无过是重茵卧列鼎而食。(chàng)【gŭn xiù qiú】sān qiān guàn liăng qiān dàn,yī pĭn guān èr pĭn zhí,zhī luò de gù zhĭ shàng liăng háng shĭ jì,wú guò shì chóng yīn wò liè dĭng ér shí。

虽然道臣事君以忠,君使臣以礼,哎,这便是死无葬身之地,敢向那云阳市血染朝衣。suī rán dào chén shì jūn yĭ zhōng,jūn shĭ chén yĭ lĭ,[āi,ăi,ài],zhè biàn shì sĭ wú zàng shēn zhī dì,găn xiàng nà yún yáng shì xuè răn zhāo yī。

(带云)贫道呵,(唱)本居林下绝名利,自不合刬下山来惹是非,不如归去来兮。(dài yún)pín dào [hē,kē,ā,á,ă,à,a],(chàng)bĕn jū lín xià jué míng lì,zì bù hé chăn xià shān lái ruò shì fēi,bù rú guī qù lái xī。

(驾云)你说为官不好,可说那学仙的好处与朕听者。(jià yún)nĭ shuō wéi guān bù hăo,kĕ shuō nà xué xiān de hăo chù yŭ zhèn tīng zhĕ。

(正末唱)【倘秀才】道有个治家治国,索分个为人为己,不患人之不己知。(zhèng mò chàng)【[tăng,cháng] xiù cái】dào yŏu gè zhì jiā zhì guó,suŏ fēn gè wéi rén wéi jĭ,bù huàn rén zhī bù jĭ zhī。

石床绵被暖,瓦钵菜羹肥,是山人乐矣。dàn chuáng mián bèi nuăn,wă bō cài gēng féi,shì shān rén lè yĭ。

【三煞】身安静宇蝉初蜕,梦绕南华蝶正飞。【sān [shà,shā]】shēn ān jìng yŭ chán chū tuì,mèng rào nán huà dié zhèng fēi。

卧一榻清风,看一轮明月,盖一片白云,枕一块顽石。wò yī tà qīng fēng,kàn yī lún míng yuè,gài yī piàn bái yún,zhĕn yī kuài wán dàn。

直睡的陵迁谷变,石烂松枯,斗转星移。zhí shuì de líng qiān gŭ biàn,dàn làn sōng kū,dŏu zhuăn xīng yí。

长则是抱元守一,穷妙理造玄机。cháng zé shì bào yuán shŏu yī,qióng miào lĭ zào xuán jī。

【二煞】鸡虫得失何须计,鹏鷃逍遥各自知。【èr [shà,shā]】jī chóng dé shī hé xū jì,péng yàn xiāo yáo gè zì zhī。

看蚁阵蜂衙,龙争虎斗,燕去鸿来,兔走乌飞。kàn yĭ zhèn fēng yá,lóng zhēng hŭ dŏu,yàn qù hóng lái,tù zŏu wū fēi。

浮生似争穴聚蚁,光阴似过隙白驹,世人似舞瓮醯鸡。fú shēng sì zhēng xué jù yĭ,guāng yīn sì guò xì bái jū,shì rén sì wŭ wèng xī jī。

便搏得一阶半职,何足算,不堪提。biàn bó dé yī jiē bàn zhí,hé zú suàn,bù kān tí。

(驾云)先生,你有甚么便宜处,也说来者。(jià yún)xiān shēng,nĭ yŏu shèn me biàn yí chù,yĕ shuō lái zhĕ。

(正末唱)【煞尾】俺那里云间太华烟霞细,鼎内还丹日月迟;(zhèng mò chàng)【[shà,shā] wĕi】ăn nà lĭ yún jiān tài huà yān xiá xì,dĭng nèi huán dān rì yuè chí;

山上高眠梦寐稀,殿下朝元剑佩齐;shān shàng gāo mián mèng mèi xī,diàn xià zhāo yuán jiàn pèi qí;

玉阙仙阶我曾履,王母蟠桃我曾吃,欲醉不醉酒数杯,上天下天鹤一只;yù què xiān jiē wŏ céng lǚ,wáng mŭ pán táo wŏ céng [chī,jí],yù zuì bù zuì jiŭ shŭ bēi,shàng tiān xià tiān hè yī zhī;

有客相逢问浮世,无事登临叹落辉;yŏu kè xiāng féng wèn fú shì,wú shì dēng lín tàn luò huī;

危坐谈玄讲《道德》,静室焚香诵《秋水》;wēi zuò tán xuán jiăng《dào dé》,jìng shì fén xiāng sòng《qiū shuĭ》;

滴露研朱点《周易》,散诞逍遥不拘系。dī lù [yán,yàn] zhū diăn《zhōu yì》,sàn dàn xiāo yáo bù jū [xì,jì]。

赴召离山到朝里,央及陈抟受宣敕。fù zhào lí shān dào zhāo lĭ,yāng jí chén tuán shòu xuān chì。

送上都堂入八位,掌管台衡总百揆。sòng shàng dōu táng rù bā wèi,zhăng guăn tái héng zŏng băi kuí。

御史台纲索省会,六部当该各详细;yù shĭ tái gāng suŏ [shĕng,xĭng] huì,liù bù dāng gāi gè xiáng xì;

攘攘垓垓不伶俐,是是非非无尽期。[răng,ráng] [răng,ráng] gāi gāi bù líng lì,shì shì fēi fēi wú jìn qī。

好教我战战兢兢睡不美。hăo jiāo wŏ zhàn zhàn jīng jīng shuì bù mĕi。

(下)第四折(郑恩扮汝南王引色旦上,诗云)平生泼赖曾为盗,一运峥嵘却做官。(xià)dì sì zhé(zhèng ēn bàn rŭ nán wáng yĭn sè dàn shàng,shī yún)píng shēng pō lài céng wéi dào,yī yùn zhēng róng què zuò guān。

使尽机谋常是饱,锦衣纨袴不知寒。shĭ jìn jī móu cháng shì băo,jĭn yī wán kù bù zhī hán。

自家郑恩,官封汝南王之职,便是某幼年间与今上圣人为八拜之交,患难相同,枪刀不避,不想今日也同享富贵。zì jiā zhèng ēn,guān fēng rŭ nán wáng zhī zhí,biàn shì mŏu yòu nián jiān yŭ jīn shàng shèng rén wéi bā bài zhī jiāo,huàn nán xiāng tóng,qiāng dāo bù bì,bù xiăng jīn rì yĕ tóng xiăng fù guì。

今奉官里之命,领着御酒十瓶,御膳一席,宫中美女十人,去寅宾馆待希夷先生。jīn fèng guān lĭ zhī mìng,lĭng zhe yù jiŭ shí píng,yù shàn yī xí,gōng zhōng mĕi nǚ shí rén,qù yín bīn guăn dài xī yí xiān shēng。

他如今尚未出朝,不免打发美女进去,安排供具。tā rú jīn shàng wèi chū zhāo,bù miăn [dă,dá] fà mĕi nǚ jìn qù,ān pái gòng jù。

我且躲在一壁,待那先生来时,再作计较。wŏ qiĕ duŏ zài yī bì,dài nà xiān shēng lái shí,zài zuò jì jiào。

您每好生在意者。nín mĕi hăo shēng zài yì zhĕ。

(色旦云)理会的。(sè dàn yún)lĭ huì de。

(同下)(正末上,诗云)上林无兴看花开,春色何人送的来?(tóng xià)(zhèng mò shàng,shī yún)shàng lín wú xīng kàn huā kāi,chūn sè hé rén sòng de lái?

处士不生巫峡梦,空烦云雨下阳台。chù shì bù shēng wū xiá mèng,kōng fán yún yŭ xià yáng tái。

贫道陈抟,早朝见上,蒙圣人念旧,待我甚是欢喜。pín dào chén tuán,zăo zhāo jiàn shàng,méng shèng rén niàn jiù,dài wŏ shèn shì huān xĭ。

但是我云水之身,山林之鸟,难在这尘凡之中也呵。dàn shì wŏ yún shuĭ zhī shēn,shān lín zhī niăo,nán zài zhè chén fán zhī zhōng yĕ [hē,kē,ā,á,ă,à,a]。

(唱)【双调】【新水令】半生不识晓来霜,把五更寒打在老夫头上。(chàng)【shuāng diào】【xīn shuĭ lìng】bàn shēng bù shí xiăo lái shuāng,bă wŭ gēng hán [dă,dá] zài lăo fū tóu shàng。

笑他满朝朱紫贵,怎知我一枕黑甜乡。xiào tā măn zhāo zhū zĭ guì,zĕn zhī wŏ yī zhĕn hēi tián xiāng。

揭起那翠巍巍太华山光,这一幅绣帏帐。jiē qĭ nà cuì wēi wēi tài huà shān guāng,zhè yī fú xiù wéi zhàng。

(色旦上,待直,云)妾等官里送来,与先生作传奉,愿奉枕席之欢。(sè dàn shàng,dài zhí,yún)qiè dĕng guān lĭ sòng lái,yŭ xiān shēng zuò [chuán,zhuàn] fèng,yuàn fèng zhĕn xí zhī huān。

(正末唱)【驻马听】白酒樽旁,闲慰眼金钗十二行;(zhèng mò chàng)【zhù mă tīng】bái jiŭ zūn páng,xián wèi yăn jīn chāi shí èr háng;

误了我清风岭上,不翻身恶睡一千场。wù le wŏ qīng fēng lĭng shàng,bù fān shēn è shuì yī qiān chăng。

您则待泛桃花到处觅刘郎,我委实画蛾眉不会学张敞。nín zé dài fàn táo huā dào chù mì liú láng,wŏ wĕi shí huà é méi bù huì xué zhāng [chăng,tăng]。

没好酌量,出家儿怎受闲魔障。mò hăo zhuó liáng,chū jiā ér zĕn shòu xián mó zhàng。

(色旦装醉戏末科,云)先生休拿那道人铁面皮,怎么脸上和刮霜的一般?(sè dàn zhuāng zuì xì mò kē,yún)xiān shēng xiū ná nà dào rén tiĕ miàn pí,zĕn me liăn shàng hé guā shuāng de yī bān?

俺每都是未放的官化,谁曾经这等折挫?ăn mĕi dōu shì wèi fàng de guān huà,shuí céng jīng zhè dĕng zhé cuò?

望先生少要弃嫌。wàng xiān shēng shăo yào qì xián。

(正末云)你每靠后者,你怎知我出家人的道心?(zhèng mò yún)nĭ mĕi kào hòu zhĕ,nĭ zĕn zhī wŏ chū jiā rén de dào xīn?

(唱)【步步娇】遮莫胡厮缠到晨钟撞,休想我一点狂心荡。(chàng)【bù bù jiāo】zhē mò hú sī chán dào chén zhōng [zhuàng,chuáng],xiū xiăng wŏ yī diăn kuáng xīn dàng。

(色旦云)你来,我与你有句话说。(sè dàn yún)nĭ lái,wŏ yŭ nĭ yŏu jù huà shuō。

(正末唱)唤陈抟有甚勾当?(zhèng mò chàng)huàn chén tuán yŏu shèn [gōu,gòu] dāng?

命不快遭烽着这火醉婆娘,干误了我晚夕参圣一炉香,半夜里观乾象。mìng bù kuài zāo fēng zhe zhè huŏ zuì pó niáng,gān wù le wŏ wăn xī [cān,cēn,shēn] shèng yī lú xiāng,bàn yè lĭ guān qián xiàng。

(色旦云)俺与先生奉一杯酒咱。(sè dàn yún)ăn yŭ xiān shēng fèng yī bēi jiŭ zán。

(正末云)俺道人每从来戒酒,不用他。(zhèng mò yún)ăn dào rén mĕi cóng lái jiè jiŭ,bù yòng tā。

(色旦云)我与先生奉一杯茶,先生试尝这茶味何如?(sè dàn yún)wŏ yŭ xiān shēng fèng yī bēi chá,xiān shēng shì cháng zhè chá wèi hé rú?

(正末云)是好茶也。(zhèng mò yún)shì hăo chá yĕ。

(唱)【沉醉东风】这茶呵采的是一旗半枪,来从五岭三湘。(chàng)【chén zuì dōng fēng】zhè chá [hē,kē,ā,á,ă,à,a] căi de shì yī qí bàn qiāng,lái cóng wŭ lĭng sān xiāng。

泛一瓯瑞雪香,生两腋松风响,润不得七碗枯肠。fàn yī ōu ruì xuĕ xiāng,shēng liăng [yè,yì] sōng fēng xiăng,rùn bù dé qī wăn kū cháng。

辜负一醉无忧老杜康,谁信您卢仝健忘。gū fù yī zuì wú yōu lăo dù kāng,shuí xìn nín lú tóng jiàn wàng。

(云)您每各自安置,我待睡也。(yún)nín mĕi gè zì ān zhì,wŏ dài shuì yĕ。

(做睡,色旦扯末科,云)俺每都陪先生,怎敢舍的先生孤孤忄西忄西、凄凄冷冷的。(zuò shuì,sè dàn chĕ mò kē,yún)ăn mĕi dōu péi xiān shēng,zĕn găn shĕ de xiān shēng gū gū xīn xī xīn xī、qī qī lĕng lĕng de。

(正末唱)【搅筝琵】你好是轻薄相,我又不寂寞恨更长。(zhèng mò chàng)【jiăo zhēng pí】nĭ hăo shì qīng bó xiāng,wŏ yòu bù jì mò hèn gēng cháng。

干把那蝶梦惊回,多管葫芦提害痒。gān bă nà dié mèng jīng huí,duō guăn hú lú tí hài yăng。

早则是卧破月昏黄,直睡到日出扶桑。zăo zé shì wò pò yuè hūn huáng,zhí shuì dào rì chū fú sāng。

慌忙,猛听得净鞭三下响,又待要颠倒衣裳。huāng máng,mĕng tīng dé jìng biān sān xià xiăng,yòu dài yào diān dăo yī [shang,cháng]。

(郑恩上,云)好个没理会的先生。(zhèng ēn shàng,yún)hăo gè mò lĭ huì de xiān shēng。

待我自家过去。dài wŏ zì jiā guò qù。

(相见科,云)下官退朝较晚,乞恕探望来迟之罪。(xiāng jiàn kē,yún)xià guān tuì zhāo jiào wăn,qĭ shù [tàn,tān] wàng lái chí zhī zuì。

(正末云)多谢大王不忘旧故。(zhèng mò yún)duō xiè dà wáng bù wàng jiù gù。

(郑恩云)先生好神算也。(zhèng ēn yún)xiān shēng hăo shén suàn yĕ。

当日竹桥边,先生曾许我是个五霸诸侯,今日果应其言。dāng rì zhú qiáo biān,xiān shēng céng xŭ wŏ shì gè wŭ bà zhū hóu,jīn rì guŏ yīng qí yán。

(正末唱)【雁儿落】曾道你官封一字王,位列斗厅相,那里是有官的我预知,也则是你没眼的天将降。(zhèng mò chàng)【yàn ér luò】céng dào nĭ guān fēng yī zì wáng,wèi liè dŏu tīng xiāng,nà lĭ shì yŏu guān de wŏ yù zhī,yĕ zé shì nĭ mò yăn de tiān jiāng [jiàng,xiáng]。

(郑恩云)那宫女每好生歌舞,我奉劝先生一杯。(zhèng ēn yún)nà gōng nǚ mĕi hăo shēng gē wŭ,wŏ fèng quàn xiān shēng yī bēi。

(正末云)又教这个大王傒幸杀我也。(zhèng mò yún)yòu jiāo zhè gè dà wáng xī xìng shā wŏ yĕ。

(唱)【川拨棹】恰离高唐,躲巫娥一壁厢。(chàng)【chuān bō zhào】qià lí gāo táng,duŏ wū é yī bì xiāng。

客舍凄凉,仙梦悠扬;kè shĕ qī liáng,xiān mèng yōu yáng;

只想着邯郸道上,原来在佳人锦瑟旁。zhī xiăng zhe hán dān dào shàng,yuán lái zài jiā rén jĭn sè páng。

(色旦劝酒科)(正末唱)【七兄弟】这场厮央,不相当。(sè dàn quàn jiŭ kē)(zhèng mò chàng)【qī xiōng dì】zhè chăng sī yāng,bù xiāng dāng。

你便有粉白黛绿装宫样,茜裙罗袜缕金裳,则我这铁卧单有甚风流况?nĭ biàn yŏu fĕn bái dài lǜ zhuāng gōng yàng,qiàn qún luó wà lǚ jīn [shang,cháng],zé wŏ zhè tiĕ wò dān yŏu shèn fēng liú kuàng?

(郑恩云)圣人有云:"食、色,性也。(zhèng ēn yún)shèng rén yŏu yún:"shí、sè,xìng yĕ。

"好色之心,人皆有之。"hăo sè zhī xīn,rén jiē yŏu zhī。

又云:"吾未见好德如好色者。yòu yún:"wú wèi jiàn hăo dé rú hăo sè zhĕ。

"先生独非人乎?"xiān shēng dú fēi rén hū?

独无人情乎?dú wú rén qíng hū?

(正末唱)【梅茶酒】你可也忒莽撞,则道你燮理阴阳,却惜玉怜香。(zhèng mò chàng)【méi chá jiŭ】nĭ kĕ yĕ [tè,tuī,tēi] măng [zhuàng,chuáng],zé dào nĭ xiè lĭ yīn yáng,què xī yù lián xiāng。

撮合山错了眼光,就儿里我也仓皇。[cuō,zuŏ,cuò,cuŏ] hé shān cuò le yăn guāng,jiù ér lĭ wŏ yĕ cāng huáng。

你休使着这智量,俺乐处是天堂。nĭ xiū shĭ zhe zhè zhì liáng,ăn lè chù shì tiān táng。

(云)贫道从来贪眼,我且盹睡片时,大王休怪。(yún)pín dào cóng lái tān yăn,wŏ qiĕ dŭn shuì piàn shí,dà wáng xiū guài。

(做睡科)(郑恩与色旦背云)须索如此如此。(zuò shuì kē)(zhèng ēn yŭ sè dàn bèi yún)xū suŏ rú cĭ rú cĭ。

(郑作关门科,云)我把这门儿来带上者。(zhèng zuò guān mén kē,yún)wŏ bă zhè mén ér lái dài shàng zhĕ。

随时且作窗前月,付与梅花自主张。suí shí qiĕ zuò chuāng qián yuè,fù yŭ méi huā zì zhŭ zhāng。

(下)(正末惊觉科,唱)【收江南】呀,你敢硬将咱送上云雨场,则待高烧银烛照红妆。(xià)(zhèng mò jīng jué kē,chàng)【shōu jiāng nán】yā,nĭ găn yìng jiāng zán sòng shàng yún yŭ chăng,zé dài gāo shāo yín zhú zhào hóng zhuāng。

出家儿心地本清凉,怎禁得直恁般闹攘!chū jiā ér xīn dì bĕn qīng liáng,zĕn jìn dé zhí nèn bān nào [răng,ráng]!

便是一千年不见,也不思量。biàn shì yī qiān nián bù jiàn,yĕ bù sī liáng。

【水仙子】我恰才神游八表放金光,礼拜三清朝玉皇。【shuĭ xiān zĭ】wŏ qià cái shén yóu bā biăo fàng jīn guāng,lĭ bài sān qīng zhāo yù huáng。

不争你拽双环呀的门关上,缠杀我也瞎大王,惊的那下三山鹤梦翱翔。bù zhēng nĭ [zhuài,yè,zhuāi] shuāng huán yā de mén guān shàng,chán shā wŏ yĕ xiā dà wáng,jīng de nà xià sān shān hè mèng áo xiáng。

俺只待丹鼎内降龙虎,谁教咱锦巢边宿凤凰,枉羞杀金殿鸳鸯。ăn zhī dài dān dĭng nèi [jiàng,xiáng] lóng hŭ,shuí jiāo zán jĭn cháo biān xiù fèng huáng,wăng xiū shā jīn diàn yuān yāng。

(云)只因我轻易下山,惹起这番勾当,倒惹那山灵见笑也。(yún)zhī yīn wŏ qīng yì xià shān,ruò qĭ zhè fān [gōu,gòu] dāng,dăo ruò nà shān líng jiàn xiào yĕ。

(唱)【太平令】现如今山鬼只打显象,野猿抢笔题墙。(chàng)【tài píng lìng】xiàn rú jīn shān guĭ zhī [dă,dá] xiăn xiàng,yĕ yuán [qiăng,qiāng] bĭ tí qiáng 。

怕腐烂了芒鞋竹杖,尘没了蒲团纸帐。pà fŭ làn le [máng,wáng] xié zhú zhàng,chén mò le pú tuán zhĭ zhàng。

纵有那女娘、艳妆、洞房,早盹睡了都堂里宰相。zòng yŏu nà nǚ niáng、yàn zhuāng、dòng fáng,zăo dŭn shuì le dōu táng lĭ zăi xiāng。

(郑恩上,云)天已明了,我把这门来开者。(zhèng ēn shàng,yún)tiān yĭ míng le,wŏ bă zhè mén lái kāi zhĕ。

呀!yā!

好个古忄敞先生,还在那壁披衣据床、秉景待

译文

注释

上一篇:琅琊道上

声明:所有作品(图文、音视频)均由用户自行上传分享,仅供网友学习交流。

杂剧·西华山陈抟高卧译文

【译文】

杂剧·西华山陈抟高卧注释

【注释】

杂剧·西华山陈抟高卧赏析

【赏析】

杂剧·西华山陈抟高卧背景

【背景】